Vorige week ging in Zeist de Zuidenwind documentaire Getekend, veteranen in therapie in première. Producent Joost Seelen vertelt.

Zelden was hij bij een première met zoveel militairen in uniform, maar met name de positieve reacties van de veteranen in de zaal zijn hem bijgebleven. De film gaat namelijk over de intensieve behandeling van militairen met een Posttraumatisch Stress Syndroom. Documentairemaker en journalist Coen Verbraak volgde een jaar lang cliënten en zorgprofessionals binnen het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen (LZV).

Het is voor het eerst dat een onafhankelijke journalist toegang kreeg tot de praktijk van de professionele veteranenzorg in Nederland. "De reacties waren gelukkig positief, wat best bijzonder is. Veel veteranen kampen namelijk met een flinke woede richting Defensie. Militairen die zijn teruggekomen uit Servië of bijvoorbeeld Libanon zijn nooit goed opgevangen, terwijl ze met vaak ernstige trauma's rondlopen na hun uitzending." Ook in de film blijft deze boosheid naar Defensie niet onbesproken, veel militairen zullen de verhalen uit de film herkennen. Volgens Seelen geldt dit overigens niet alleen voor militairen: "Heel veel mensen hebben in hun leven traumatische ervaringen, niet alleen soldaten. De gevoelens van niet de moeite waard zijn, machteloosheid, slecht slapen zijn universeel."

Zuidenwind produceerde de film op verzoek van de NCRV, een omroep waar het Bredase productiebedrijf veel en graag mee samenwerkt. Gevraagd naar wat een film nu echt een Zuidenwind productie maakt antwoordt Seelen: "Onze films hebben duidelijk een eigen handtekening en in het beste geval onderzoekt een documentaire ook het medium zelf. Dit lukt natuurlijk niet altijd. Documentaires maken is een heel moeilijk vak. Er is geen duidelijk recept of stramien. Gelukkig maar, dat houdt het ook leuk en spannend."

Al jaren regisseert Seelen zelf geen films meer. Produceren vindt hij veel leuker. "Als regisseur zou je wel twintig films willen maken, maar je hebt maar tijd voor een film. Bovendien is het maken van een film een heel eenzaam proces. Als producent kan ik met tien projecten tegelijk bezig zijn." Seelen ontdekte dat hij veel creatiever kan denken over het werk van anderen dan over zijn eigen werk. Hij geniet van de vele creatieve gesprekken die hij wekelijks heeft met filmmakers. Een regisseur boven zichzelf laten uitstijgen is volgens hem het belangrijkste werk van een producent. Hij heeft daarbij wel moeten leren om echt open te staan voor de film die de regisseur wil maken. "In het begin had ik de neiging om de film die ìk zou maken aan de regisseur op te leggen. Anderzijds is het ook handig dat ik regisseur geweest ben. Hierdoor weet ik snel wat er speelt bij een regisseur."

Welk advies zou Seelen een startende producent meegeven? Zonder enige aarzeling zegt hij: "Liefde. Je moet houden van film, van documentaire van hetgeen je doet. Als je dat niet hebt, dan moet je meteen stoppen."

De film Getekend, veteranen in therapie is in diverse filmtheaters in het land te zien, onder andere bij Chassé Cinema in Breda. Op 23 mei is Joost Seelen te gast bij KONKAV Connects dat dit keer in het teken staat van filmproductie.

Meike van Zandvoort Meike van Zandvoort

Meike van Zandvoort