Gebaseerd op zijn eigen ervaringen presenteert KONKAV'er Kuba Szutkowski hier een mini-handleiding: Do It Yourself Short Film Distribution.
"Ik weet wel een beetje waar ik het over heb. Als producent, regisseur, scenarist heb ik mijn films (soms meerdere malen) geselecteerd en bekroond zien worden bij festivals als IDFA, IFFR, NFF, EMAF, INTERFILM Berlin, IKFF Hamburg, Leeds IFF, Cork IFF, FrameLine, MiFo Miami, ISFF Shenzhen en nog 40 andere.
Voordat je begint aan de distributie van je kort denk eerst even goed na of je diep in je hartje overtuigd bent van de kwaliteit van je film. Heeft de film iets waar je mensen blij mee gaat maken (en al doet)? Meer mensen dan je moeder en de mensen die meegewerkt hebben. Let wel, distributie kost tijd en geld. Je mag jezelf het voordeel van de twijfel geven maar als je diep van binnen weet dat dit niet iets is waar je mee naar buiten wilt treden doe dat dan ook niet. Volgende keer beter.
Als je wel dat vertrouwen hebt en je wordt door je omgeving aangemoedigd dan: let the boring game begin. Als je er eenmaal voor gaat geef dan vervolgens ook niet te snel op. Het is een feit dat je al gauw 10x moet inzenden om 1x geselecteerd te worden. Dus je moet de film naar 20 tot 100 festivals sturen als je veel selecties wilt. Immers, een gewaardeerd festival ontvangt duizenden inzendingen en heeft hoogstens voor een paar honderd films plek in de programmering. Een belangrijk deel van die programmering kiezen ze niet eens uit de inzendingen maar scouten ze zelf (op andere festivals en door contacten te onderhouden met goede makers). Your chances are slim. Maar kwaliteit komt (bijna) altijd bovendrijven.
STAP 1: GEGEVENS VERZAMELEN
Je zal altijd een lijst aan gegevens en materialen paraat moeten hebben om je film in te kunnen zenden naar filmfestivals. Hieronder de meest urgente gegevens. Stel onderstaand pakket zorgvuldig samen. Deze gegevens zijn vaak doorslaggevend voor programmeurs, distributeurs en eventuele bezoekers om je film wel of niet te gaan kijken.
De film. Een digitale versie van je film (h.264 mov, of mp4). Gelukkig worden DVD's bijna nooit meer gevraagd. Die zou ik dan ook pas maken als erom gevraagd wordt. Maak daar niet te veel werk van m.b.t. hoesjes e.d. (het komt niet in de winkel te liggen). Je kan dus je film meestal online sturen. Meestal moet je het op hun servers uploaden. Je film (met een wachtwoord) op vimeo zetten kan ook van pas komen.
Vertoningskopie van de film. Vul bij 'screening formats' (de soorten dragers waarop je film beschikbaar is voor vertoning) veel soorten formats in behalve 16 of 35mm film. Je mag rustig bluffen dat je film te krijgen is op digibeta (PAL als ook NTSC), beta SP (PAL als ook NTSC), miniDV (PAL als ook NTSC) en DVD. Dat is makkelijk te realiseren voor een paar tientje als het ervan komt. Meestal zijn festivals tevreden met een DCP, een prores mov, of zelfs een mp4 van je film. Een DCP is een digitale video standaard voor hedendaagse bioscoopprojectie systemen. Theoretisch kan je die zelf maken met je computer maar dan heb je wel bepaalde software/ licenties nodig. Er zijn echter verschillende bedrijven die een DCP voor je kunnen maken. Voor een korte film kan je vaak zelfs alles online regelen (met wetransfer/ post). Voor zo'n 100-200 euro ben je klaar. Afhankelijk van hoe lang je film is. Wacht met het maken van die kosten totdat je zeker weet dat je film vertoont gaat worden. Tot die tijd bluf je dat je een DCP hebt. Voor virenden en familie is een prores mov of een mp4 uiteraard voldoende.
Titel. Bedenk naast je originele titel een internationale (Engelse) titel van je film. Bijvoorbeeld VONK (origineel) en SPARK (internationaal).
Logline. Dit is een samenvatting van je film in 1 à 2 zinnen. In 2 talen. In ieder geval in het Engels. Maar Frans en Spaans kan ook van pas komen. Stel dit uit tot dat je er tegenaan loopt. Een logline moet uiteraard pakkend zijn. Verleidelijk. Dit zinnetje wordt uiteindelijk in de programmaboekjes gedrukt. Het moet dus ook een festivalbezoeker lekker maken. Maak het niet metaforisch. Grijp ook niet te snel naar de cliffhanger. Houd het concreet: wat met wie gebeurt er in het verhaal. Welk probleem moet er overwonnen worden.
Synopsis. Dit is een lange samenvatting van je film. Daar bestaat een lange en korte versie van. Respectievelijk 150 en 450 woorden. Maak die allebei. Ook weer iig. het Engels (en evt. in het Spaans en Frans). Nederlands kan van pas komen bij de Nederlandse afzet. Dus 2 talen. Hierin mag je dus uitgebreider je film omschrijven. Doe dit ook zorgvuldig.
Credits. Belangrijke crew/ cast namen. Namen van department heads en cast zijn meestal afdoende. Maar je wilt natuurlijk wel iedereen die je geholpen heeft passende exposure geven.
Foto en korte bio- en filmografie van de regisseur(s)
Taal. Land van productie (in welke landen speelt het verhaal zich af). Welke talen worden er gesproken? In welke talen in ondertiteling beschikbaar? Engelse ondertiteling is een must. Spaanse en Franse kunnen van pas komen (stel dit uit totdat je er tegenaan loopt).
Dialogue list. Dit is een tekstdocument van alle uitgesproken zinnen in het Engels. Je ondertiteling uitschrijven met tijdcode erbij is daarvoor geschikt. Een .srt (een ondertitelingsbestand) kan je ook sturen.
Stills. Dit zijn freeze frames uit je film materiaal. Drie moet genoeg zijn. Het liefst ontvangt een festival deze plaatjes in 300 dpi (drukkwaliteit). Video uitleg hier. Een kind kan de was doen.
Optioneel: Poster. Een digitale versie van een poster van je film. Trek hier niet te zwaar aan. Er wordt bijna nooit om gevraagd. Puur extratje.
Loop je ergens tegenaan ga er dan omheen. Ga door met andere zaken invullen. Mocht je bijvoorbeeld het adres van je regisseur/producent niet paraat hebben, als er om gevraagd wordt, stop je niet met invullen. Zuig wat uit je duim of sla het over. Ik vind: als je ervoor gaat zitten dan moet je voor het einde van de dag 5 tot 20 "submissions" de deur uit hebben gedaan. Denk dus pragmatisch. Kernzaken zijn: je film (met ondertiteling), goede logline/samenvatting, stills en je contactgegevens. De andere gegevens kan je evt. nazenden als erom gevraagd wordt, je zal er niet op afgewezen worden.
STAP 2: FESTIVALS VINDEN
Er is een school filmmakers die zegt: "mijn film wordt, óf door een a-list festival vertoond, of ik vertoon 'm niet." Dat is in hun ogen de enige manier dat het aan je reputatie toevoegt. Daar ben ik niet van. Toegevend, je moet natuurlijk wel kijken welk festival veel respect geniet (a-list: Cannes, Berlijn, Venetië, Rotterdam, IDFA, Toronto, Sundance, Locarno, Clermont-Ferrand etc.) en welk festival je helpt om veel mensen te bereiken. Mijn uitgangspunt is echter vooral dat een film gezien moet worden. Dat betekent dat je niet te kritisch moet doen over de bekendheid van het platforn van vertoning. Als er maar mensen in de zaal zitten. Samenkomen met andere makers en liefhebbers is altijd dankbaar én vruchtbaar.
Het is een afrader om veel te betalen bij het inschrijven voor festivals als je niet heel zeker bent over je film. Anders heb je al gauw honderden euro's aan inschrijfkosten aan je broek. Bovendien bestaan er veel leuke festivals die weinig of geen inschrijfgeld rekenen. Sommige festivals knijpen je uit terwijl ze hun selectie voor een belangrijk deel achter de schermen maken. Zo is er het Cannes Short Film Corner waarbij je voor 100 euro jezelf erin kan kopen. De short film corner moet niet verward worden met de Cannes Court Metrage competitie. De eerste is in feite een online catalogus en beurs (redelijk roemloos) en het tweede is de echte korte film competitie waar je roem kan oogsten. Ik vind het de 100 euro niet waard (al kan je natuurlijk wel op je website net doen alsof je voor Cannes bent geselecteerd op basis van je ongelooflijke talent). Let dus op dit soort zaken.
Bij de grote festivals komt slechts een deel van het programma tot stand uit de inzendingen. Laatst werd ik nog door een programmeur uitgenodigd onze korte film VONK te vertonen bij IFFR nadat onze inzending was afgewezen bij IFFR. Huh? De programmeur had onze film zelf gescout bij een ander festival waar de film vertoond was (Rotterdams Open Doek) en wist niet eens dat we de film hadden ingezonden.
(Internationale) festivals vind je zo (Engelse ondertiteling verplicht):
Eye Film (Nederlandse film behartiger) heeft een hele handige website gadget om te zien wanneer submission deadlines zijn bij bepaalde festivals, en/of die festivals korte films slikken, studenten films toelaten, welke genre's gevraagd worden etc.
http://international.eyefilm.nl/Festivals_Markets.html
Dit zijn allemaal festivals die Eye Film hoog in het vaandel heeft. Dat betekent dat als je film geselecteerd wordt voor die festivals je kan rekenen op het meeste respect vanuit het: "filmwereldje". Al helemaal als je film dan ook nog in competitie draait op één van die festivals, laat staan als je een prijs wint. Als je geselecteerd wordt, door één of meerdere van de door hun uitgekozen festivals dan kan je in een aantal gevallen erop rekenen dat Eye Film de transportkosten van je film vergoed. Soms vergoeden ze zelfs jouw reis daar naartoe en/of een 35mm print versie van je film. Als je voor een pracht festival bent geselecteerd laat ze dat weten. TIP!
Hieronder een aantal handige online tools waar je efficiënt een boel festivals mee kan bereiken (zonder postzegels).
Een site die het inzenden zou moeten vergemakkelijken. Een grote club festivals worden vertegenwoordigd door deze site. Je kan hier je (film) gegevens invullen, film uploaden en direct online indienen bij festivals. Dat is handig. Je moet dan echter voor nagenoeg alle festivals die hierbij aangesloten zijn gemiddeld 30 euro inschrijfgeld (submission fee) betalen. Alleen al om je film aan te mogen melden voor de pre-selectie. Dan ben je nog niet geselecteerd. Ik raad dat zoveel mogelijk af (tenzij je meer weet over je kansen: b.v. iemand uit de organisatie heeft je uitgenodigd of een heel vaardige filmmaker of producent denkt dat je het kan halen).
Ik wil waarschuwen voor de snelheid waarmee je jezelf in de kosten kan storten als je sites als whitoutabox gebruikt. In principe zeg ik: niet doen.
Als je film goed is dan willen die festivals vaak dat inschrijfgeld middels een "waiver" kwijtschelden. Als ze je film per ongeluk elders hebben gezien of als er veel succes aan je project kleeft (awards, spraakmakende zaken in de media) dan zullen ze je benaderen en een waiver aanbieden. Soms moet je ze zelf mailen om ze op dat succes te wijzen om waivers te ontlokken. Een waiver is een (kortings)code die je dan bij de inschrijving kan invullen, ten einde geen inschrijfgeld te hoeven betalen.
Dit is een site waar een aantal korte film festivals op aangesloten zijn. Je moet hier een profiel aanmaken en allerlei belangrijke gegevens invullen van je film (zie stap 1 hierboven). Je kan zelfs je film uploaden (zodat je niet steeds weer die DVD op de post hoeft te doen. Kan tientallen euro's schelen). 'Festival du Court Métrage de Clermont-Ferrand' is het meest prestigieus op deze site. Dit zijn bovendien festivals waar je geen inschrijvingsgeld hoeft te betalen.
Mijn grootste succes bij shortfilmdepot was mijn korte docu 'Verzamelen is een Ziekte' geselecteerd krijgen voor de competitie van CHINA INTERNATIONAL NEW MEDIA SHORTS FESTIVAL. Ik werd uitgenodigd naar Shenzhen te komen. All expenses covered. Vervolgens won mijn film aldaar de KingBonn Award for Best Documentary à 7000 euries en een oscar-achtige awardceremonie op de Chinese nationale televisie. Dat was gewoon te maf en vet.
Reelport is een vergelijkbare site als shortfilmdepot. Je kan hier eveneens heel wat korte filmfestivals bereiken tegen minimale kosten. Euro per festival ofzo. Ook op deze site kan je je film uploaden en daar geld mee besparen (postzegel kosten voorkomen). Deze site heeft mij veel voor weinig opgeleverd. Dat is: een handvol vertoningen van mijn film 'Otto Normalverbraucher' op niet verkeerde festivals als: Interfilm Berlin en Hamburg IKFF. Je film komt dus aan.
Dan heb je nog een aantal vergelijkbare online submission sites. Van boven naar onder, van redelijk blijmakend naar minder blijmakend:
www.filmfestivallife.com www.clickforfestivals.com www.festhome.com www.uptofest.com www.filmfreeway.comLet wel een beetje op. Er zitten tegenwoordig een soort semi-oplichter filmfestivals tussen. Een aantal van deze clubs zijn daarom een kwaliteitsmerk begonnen om te bewijzen dat ze je niet heel erg oplichten. Er bestaan namelijk steeds meer festivals die er puur op uit zijn om te verdienen aan gretige jonge makers. Dergelijke festivals vragen een submission fee (variërend tussen 10 en 50 euro). Dat is niet ongewoon maar ik snap nooit helemaal waarom festivals aan arme makers moeten verdienen. Dit soort festivals selecteren je film vervolgens ook nog eens heel snel. Ze nodigen je zelfs uit om in te dienen en hinten daarbij dat je geselecteerd zal worden. Je hoeft alleen de fee nog te betalen en je bent binnen, zeggen ze dan. En dat lukt dan ook. Ze geven ongegeneerd tientallen bekroningen weg (special mention, extra special mention). Prachtig toch? Deze festivals hebben echter geen aanzien in de filmwereld. Aangezien iedereen geselecteerd kan worden en omdat het geen ECHTE festivals zijn. Er vinden geen (of sporadisch) vertoningen plaats van de geselecteerde films; er is geen publiek en er is geen serieuze jury. Kortom, deze festivals zijn in het leven geroepen door slimme jongens die rijk worden van onze submission fees en onze drang naar succes. Je herkent ze door hun website te bekijken. Die festivals hebben meestal opzichtig geile namen als: Los Angeles CineFest, Holllywood's Critics Festival of Toronto Short Media Award (dat is dus niet het bekende Toronto Film Festival). Als er heel veel gouden randjes aan het logo kleven en er niet echt foto's zijn van vorige edities - waarbij je volle zalen ziet in combinatie met hun logo en zenuwachtige filmmakers met een microfoon - dan is het waarschijnlijk fake. Je betaalt 40 euro, wordt geselecteerd maar voelt je toch vies. Een soort bordeelbezoek.
De festivals: NATIONAAL (soms geen Engelse ondertitelingen nodig).
Met prijs kansen:
Nederlands Film Festival: http://www.filmfestival.nl http://www.filmfestival.nl/nl/noff/ (prima plek voor beginners) http://www.leidsfilmfestival.nl/ http://www.filmbythesea.nl/ http://www.filmfestivalrotterdam.com/ http://www.imaginefilmfestival.nl/ (voorheen: A'dams Fantastisch Film Festival, Dus voor de fantastische film) Beste documentaire festival van de wereld in Amsterdam: https://www.idfa.nl/ http://www.haff.nl (animatie film) VERS (voorheen: NFTVM vers) competitie. Kijk op hun site wanneer je weer mag inzenden: http://www.versfilmentv.nl/ http://www.goshort.nl http://eindhovensfilmfestival.nl/ ROTTERDAMS OPEN DOEKEn natuurlijk: Het 48hour film Project Rotterdam (de beste 48hfp competitie van Nederland). Maar dan moet je ook binnen de context van dat festival je film maken.
Zonder prijzen, wel eer:
Een gerespecteerde korte film avond in Amsterdam is tegenwoordig:
SHORTCUTZ
In Rotterdam heb je hele gezellige film avondjes waar je je film voor kan inzenden en die een best niveau hebben zoals:
In WORM: OFF SCREEN
Pop-up cinema: Kriterion
Hier nog wat lijstjes. Websites die hun best hebben gedaan festivalnamen te verzamelen en te ordenen. Er bestaan echter honderden als niet duizenden film festivals wereldwijd en er komen wekelijk festivals bij of vallen af dus deze info raakt van zelf out-dated. Daaraan toevoegend: de reuzen zullen niet snel vallen.
Worlds top short film festivals according to Raindance Best short film festivals according to iFilmfestappSTAP 3: PROMOTIE
Creëer eventueel zelf een buzz rondom je film. Een vertoning op een festival bereikt meestal maar een tiental mensen. Het feit dat je film voor een goed festival is geselecteerd zal ook iedereen ontgaan tenzij je zelf het van de daken schreeuwt. Als je wil dat deze film een stap in je carrière gaat zijn dan is het handig als belangrijke mensen ervan horen. Ze hoeven de film niet eens gezien te hebben. Als een belangrijk iemand op social media en elders je film regelmatig genoemd ziet worden (trailer ziet, stills ziet, successen leest) dan begin je te bestaan als regisseur.
Je kan dus naast festivaldistributie promotie maken voor je film. Je hoeft niet alleen maar te wachten totdat je geselecteerd wordt. Al is het vaak wel handig om een eerste première (op een festival) te koppelen aan je coming-out (d.w.z. wereldkundig maken dat de film bestaat en te zien gaat zijn). Denk aan sociale media, posters, mailinglists. Ken je recensenten/ journalisten (sommige vind je op google)? Stuur die dan een persbericht. Hierin kondig je de première aan (kan ook een zelfgeorganiseerde première zijn) als iets nieuwswaardigs. Misschien heb je iets bijzonders te melden over je film? Voor het eerst een film met een cavia in de hoofdrol? Of, bejaarden? Of gemaakt zonder subsidie? Is er sprake van een come-back van een bekende acteur? Is het gefinancierd door greenpeace? Of, gemaakt zonder opleiding? Opgenomen achter de schermen bij een militair trainingscentrum wat nog nooit iemand heeft mogen doen? Bekende zanger die de soundtrack heeft gemaakt? Een grimeur uit Engeland die aan The Hobbit heeft meegewerkt? Buit die unieke nieuwswaardigheid uit in je promotie/ communicatie.
De meeste filmprofessionals stappen voor persbericht verspreiding naar Monique van Schendelen. (ik weet alleen even niet zeker of ze al met pensioen is dus pin me hier niet op vast). Als je een mooi persbericht hebt opgesteld dan kan zij hem doorsturen naar het gros filmjournalisten/ filmmedia van Nederland. Ik geloof dat ze daarvoor meestal 150 euro voor vraagt. Zorg dat je communicatie iets nieuwswaardigs heeft.
STAP 4: GEDULD
Maak maar wat ruimte in je agendatje om een stapel aanmeldingen in elkaar te gaan rammen. Tientallen tot honderden euro's zal je uit moeten geven voor een top distributie. Als niet aan postzegels dan wel aan online submission fees en "online submission stamps". Je kan het helaas ook niet allemaal in 1 dag geregeld krijgen. De momenten waarop je in kan schrijven, bij de diverse filmfestivals, zijn door het jaar heen verspreid dus je zal meermalen de hort op moeten. Het lijkt me dat je 4 keer per jaar een dag(deel) daaraan moet besteden. Tot voor kort zou ik je ook adviseren om vooraf eenmalig een grote stapel nette dvd's te maken (met ondertitelingen en voorzien van contactgegevens). Maar gelukkig wordt er bijna nooit meer gevraagd naar die ondingen. Steeds vaker kan je lekker gemakkelijk je film uploaden.
Na zo'n twee jaar actief rondsturen is voor de meeste filmmakers (en festivals!) je een film uitgeleefd. Een gemiddeld filmfestival zegt: bij indiening mag een film niet ouder zijn dan 2 jaar.
Wat betreft ENTRY DEADLINES waarschuwen ze op hollandfilm.nl: "Niets is zo veranderlijk bij een filmfestival als data. Houd daarom altijd goed in de gaten wat de exacte ‘entry deadline’, de deadline voor het insturen van je film, is. Deze sluit in de meeste gevallen drie maanden voor aanvang van het festival. Festivals als Cannes en Berlijn, maar ook Sundance, sluiten over het algemeen erg vroeg; soms zelfs een half jaar voor aanvang van het festival."
Aardig wat grote festivals geven de voorkeur aan films die nog niet in première zijn gegaan. Dat geldt zeker voor de films die ze in de competitie willen laten draaien. Als je merkt dat er veel aandacht is voor je film, voor je aan je distributie begint, probeer dan te mikken op een première op een A of B-list festival (zie Eye Film lijst). Let op: je film kan meerdere premières genieten: nationale première, europese première en een internationale première en de onofficiële crew/cast/vrienden/familie première. Dus daar valt nog wat in te sjoemelen.
Ervaring leert dat je je door een paar afwijzingen niet moet laten ontmoedigen. Selectie procedures zijn vaak subjectief en politiek (vaak krijgt een festival 4000 inzendingen terwijl er maar 250 vertoond kunnen worden). Zolang je zelf in je film gelooft moet je doorgaan. Na 25 afwijzingen zou ik me wél laten ontmoedigen.
Tot slot nog een kozakken tip. Als je film echt een succes wordt op festivals (awards? nominations?) en je hebt een A-list festival gescoord en nog een handvol andere leuke festivals dan kan dat je inschrijving voor toekomstige festivals vergemakkelijken. Je maakt dan kans op de zogenaamde WAIVER. Als je je wil inschrijven voor een nieuw festival met een hoge submission fee dan kan je het festival emailen, ze attenderen op je successen en om een waiver vragen. Sowieso kan het wat opleveren om een programmeur lekker maken met wat voor een aantrekkelijk gegeven dan ook dat aan je film kleeft. Een waiver is meestal een code die je dan bij het indienen kan invullen. Vervolgens hoef je niet langer inschrijfgeld/ submission fee te betalen. Als je zover bent, zeg ik: Proost!
Als iemand op of aanmerkingen heeft op deze handleiding hoor ik die uiteraard gaarne (mail me: szutkowski@gmail.com)."
